تفریح برای شادابی جسم و روح
آمار و ارقام نشان میدهد که بخش اصلی هرم جمعیتی کشور ما را جوانان تشکیل میدهند. داشتن تفریح و ورزش هم یکی از ویژگیهای بارز این دوران سنی است که باید محلی برای انجام آن وجود داشته باشد.
درضمن گروههای دیگر سنی هم به این تفریحات ورزشی نیاز دارند. خوشبختانه مدیریت شهری با برگزاری جشنوارههای مختلف تفریحات ورزشی و فراهم کردن امکانات متنوع در این زمینه ثابت کرده که به این موضوع نگاه جدی دارد. حالا مدیران فرهنگی شهرمان میخواهند همایش تفریحات ورزشی را برگزار کنند تا متخصصان این حوزه دور هم جمع شوند و بهترین چاره را برای رفع این نیاز پایتخت بیاندیشند. اینها هم حرفهای مدیران ارشد شهری در خصوص این همایش است.
تفریحات ورزشی به الگوهای بومی نیاز دارد
مفهوم "ورزش" و "تفریحات"، موضوعهای فرهنگی و اجتماعی هستند که در جوامع معاصر به خاطر کارکردهای سودمندشان، مورد پیگیری جدی سیاستگزاران و صاحبنظران قرار دارند. کارکردهای آشکار و نهان ورزش و تفریحات، آنچنان گسترده و عمومیت یافته است که مهندسی فرهنگی و اجتماعی بدون عنایت ویژه به آنان منطقی نیست. همراهی و ملازمت ورزش و تفریح، جاذبههای آنها را برای همگان دوچندان ساخته است.
ورزش همگانی و غیرحرفهای آن زمان که وجهی تفریحی مییابد در بالا رفتن کیفیت زندگی شهروندان و شور و نشاط اجتماعی آثار خود را نشان میدهد. تاکید مبانی ارزشی و مکتبی ما بر پرداختن به ورزش و غنی سازی اوقات فراغت با استفاده از روشهای سالم و پر تحرک، توام با شور و نشاط آگاهانه، ریشه در درک کارکردهای سودمند این دو موضوع دارد.
تفریحات ورزشی، علاوه بر ایفای نقش تندرستی و بهداشت روح و جسم، میتواند در پیشگیری از انواع آسیبهای اجتماعی به ویژه اعتیاد نقش جدی و مهم ایفا کند. نظر به اهمیت تفریحات ورزشی در بهبود کیفیت زندگی و آثار مثبت آن بر سلامت جسمی و روحی شهروندان، شهرداری باید سیاستها و خطمشیهای فرهنگی و اجتماعی خود را به گونهای تنظیم کند و شرایطی را مهیا سازد تا شهروندان، ورزش را در سبد نیازهای اساسی خانوار قرار دهند.
انتظار میرود دستاورد چنین رویکردی، فواید مادی و معنوی فراوان، به ویژه ترویج نشاط اجتماعی باشد. امروزه برای توسعه و گسترش تفریحات ورزشی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند ارائه یک الگوی مناسب بومی هستیم. به طور کلی بهرهگیری از طرحوارههای علمی و الگوهای نشأت گرفته از سنتهای داخلی و میراث فرهنگی، نیل به توفیق در اهداف اجتماعی را تسهیل میکند.
شاید بتوان مهمترین اقدام شهرداری را در این زمینه، توسعه تولیگری و نه تصدیگری در حوزه ورزش شهروندی دانست. ضمن اینکه الگوسازی تفریحات ورزشی ارزان، سالم و منطبق با معیارهای اسلامی و سنتی حداقل انتظاری است که از سیاستگزاران و برنامهریزان این حوزه میرود.
تفریحات ورزشی باید هدفمند باشد
تفریحات بدنی یا تفریحات ورزشی، بخش بزرگی از تفریحات رایج در جوامع بشری است که همپوشی قابل توجهی با ورزش و تربیتبدنی دارد، با این حال از نظر هدف و روشهای اجرایی متفاوتند. ضرورت این تفریحات در زندگی شهری آنقدر آشکار است که برخی معتقدند وظیفه اساسی شهرداریها، گسترش تفریحات ورزشی است، نه گسترش ورزش.
همایش "تفریحات ورزشی" به همت شهرداری تهران به منظور تبیین زیر بنای نظری و روشن شدن شیوههای عملی تفریحات ورزشی برگزار میشود. در این همایش دانشمندانی حضور دارند که همت علمی خود را به پژوهش درباره بنیادهای گسترش تفریحات ورزشی اختصاص دادهاند. از سوی دیگر، مربیان و برنامهریزان تفریحات ورزشی که حرفه آنها کمک به فعال کردن و فعال نگه داشتن گروههای مختلف اجتماعی شهر تهران است، شیوههای موثر دستیابی به اهداف تفریحات ورزشی و تخفیف مراکز تفریحی را ارائه میکنند.
بدیهی است که دستاورد همایش این خواهد بود که گروه اول از روشهای رایج تفریحات ورزشی مطلع شود و گروه دوم با درک بنیادهای نظری تفریحات ورزشی، تلاشهای آتی خود را هدفمندتر کند. این میان دانشجویان و علاقهمندان جوانی نیز هستند که با بهرهگیری از مقالاتی ارائه شده، آینده شغلی خود را طرحریزی میکنند. علاوه بر این، مهمانان خارجی همایش که زمینه علمی و تخصص عملی آنها گسترش تفریحات ورزشی و ورزش شهروندی در جهان است، با ارائه سخنرانی، تجربیات و نظرات خود را در اختیار حاضران میگذارند؛ بحث و تبادل نظرهایی که سودمندی همایش حاضر را دو چندان خواهد کرد. با عنایت به تأکید مقام معظم رهبری در نامگذاری سال نود به نام سال "جهاد اقتصادی" یکی از محورهای همایش به نام "اقتصاد و تفریحات ورزشی" نامیده شد که نشان از اهمیت این مقولهی کلیدی در سیاستهای ایشان دارد و مقالات باارزشی در آن ارائه شد.
شهرداری تهران در سالهای گذشته اقدامات بسیاری برای گسترش تفریحات ورزشی میان مردم انجام داده است. از جمله این فعالیتها ایجاد مکانها و فضاهای تفریحی، تهیه وسایل ورزشی، برنامهریزی و هدایت برنامههای تفریحی – ورزشی و تشویق و ایجاد انگیزه، به منظور کمک به بخشی از بالندگی و شایستگی شهروندان تهرانی است که از طریق فعالیت و تفریح بدنی میسر میشود. بدیهی است بخشهای مختلف خدمترسانی شهرداری هنگامی ارتقاء مییابد که شهروندانی شایسته، فرهیخته، فعال، و شاداب داشته باشد.
تفریحات ورزشی و سبک زندگی سالم
در جهان معاصر، به موازات تامین نیازهای زیستی و ایمنی، درباره تامین نیازهای اجتماعی و فرهنگی انسانها بیشتر صحبت میشود. زندگی انسان امروزی تحت تاثیر پیشرفتهای فناورانه، سرعت و سهولت بیشتری یافته است، اما کم توجهی به ابعاد فرهنگی و اجتماعی و کیفیت زندگی، باعث شده تکاپوی آحاد جامعه برای دستیابی به آرامش درونی بیشتر شود. ظاهرا این تکاپو همیشه و در همه جا موفق نبوده، زیرا الگوسازی مناسب برای پرداختن به تفریحات، بدرستی صورت نگرفته است. درواقع الگوسازی برای ترویج تفریحات ورزشی، باید هم راستای با مقتضیات نظامهای اجتماعی و شرایط اقتصادی و فرهنگی صورت بگیرد و از هرگونه تقلید و الگوبرداری، صرفنظر از شرایط فرهنگی اجتماعی پرهیز شود.
شهرهای دور و نزدیک اقصی نقاط کشور ایران، ظرفیتهایی فراوان از انواع تفریحات ورزشی سالم را در خود دارند. تفریحاتی که در طول قرنها مایه انبساط روحی و نشاط و سلامت جسمانی و پرورش استعدادهای مردم هر منطقه شده است. غنای فرهنگی جامعه ایرانی را میتوان از راه شناسایی گونههای متنوع تفریحات، بازیها و ورزشهای بومی و محلی مردم این مرز و بوم تشخیص داد. تفریحات ورزشی، این توان را دارند که به طور همزمان، جسم و روان را پرورش دهند. به لحاظ اهمیت پرداختن به این نوع تفریحات در توسعه نشاط فردی و اجتماعی و ترویج تندرستی در جوامع، دپارتمانهای ویژهای در محافل دانشگاهی و ورزشی، در سطوح محلی، ملی و بینالمللی شکل گرفتهاند و به گونهای کارشناسانه و علمی برای الگوسازی و ترویج تفریحات ورزشی فعالیت میکنند و تخفیف باشگاه و تخفیف کلاس های تفریحی ارائه می دهند.
با توجه به اهمیت موضوع و عقبماندگی ناشی از کمتوجهی به این حوزه مهم، ضرورت دارد همه ظرفیتهای مختلف دانشگاهی، اجرایی، بازرگانی و غیره در این زمینه، مشارکت هدفمند و منسجم داشته باشند. به همین سبب باید برگزاری همایشهای علمی را که در پی تولید ادبیات، هم افزایی دانش و توسعه مبانی مفهومی تفریحات ورزشی است به فال نیک گرفت. لازمه ترویج درست این مقوله، توسعه تعامل میان بخشی و بین بخشی کلیه نهادها، سازمانها و دستگاههای ذیربط در موضوع ورزش و تفریحات و بهرهمندی از تجربیات موجود داخلی و بینالمللی است.
به باور ما، اگر تفریحات بر اساس اصول مبتنی بر پرورش روح، جسم و ذهن طراحی و اجرا شوند و اقشار مختلف مردم به فراخور وضعیت جسمی و روحی خود توانایی پرداختن به آنها را داشته باشند، هرگونه هزینه کردن در این زمینه، نوعی سرمایهگذاری تلقی میشود که هم جامعه و هم تک تک شهروندان از مواهب آن سود میبرند. جامعهای شاد، سالم، بانشاط، امیدوار به آینده، مسوولیت پذیر، پاسخگو، رشد یابنده و پرتحرک، حداقل دستاورد چنین نگاهی به موضوع تفریح است.
منبع: ورزش تهران